maandag 16 maart 2015

Stinzentocht op landgoed Elswout


Overveen


Onder de rook van Haarlem, tegen de duinen van Bloemendaal, ligt het fraaie landgoed Elswout. Het 85 ha grote gebied is eigendom van Staatsbosbeheer en herbergt een grote rijkdom aan stinzenplanten. Soorten die er voorkomen (pdf) zijn onder andere de bosanemoon, blauwe anemoon, daslook en winterakoniet.

Landgoed Elswout

Sneeuwklokjes

Op Elswout komen verschillende sneeuwklokjessoorten voor. Tijdens de stinzentocht stuitten we op 3 soorten


Dubbel sneeuwklokje - Galanthus ‘Flore pleno’

Deze cultivar wordt al sinds 1703 gekweekt en begint iets later met bloeien dan de start van de bloei van het gewone sneeuwklokje. Ze valt op afstand net iets meer op door haar forsheid van de witte ‘hoepelrok’.

links: Galanthus 'Flore Pleno'
rechts: Galanthus nivalis


Sneeuwklokje – Galanthus nivalis

Sneeuwklokjes zijn inheems in Centraal en Zuid Europa en ze werd al eeuwen geleden naar Nederland gehaald om kloostertuinen en landgoederen op te vrolijken. Over het sneeuwklokje werd mogelijk voor het eerst geschreven in de 4e eeuw voor Christus. Toen nog aangeduid als Leucoion – witte viool. Er werden echter meerdere planten met deze naam aangeduid. In de 16e eeuw verschenen door de boekdrukkunst de eerste afbeeldingen van het sneeuwklokje en werd toen soms ook wel Narcissus genoemd. De Zweedse botanicus Linnaeus (1707-1778) maakte hier korte metten mee en bedacht de soort Galanthus nivalis. Leucoion werd door hem toegekend aan het lenteklokje en zomerklokje, onder de naam Leucojum. De naam Galanthus nivalis is afkomstig van het Grieks: gala (melk) en anthos (bloem) en het Latijs: nivalis (in de sneeuw bloeiend of sneeuwwit).


Glanzend sneeuwklokje – Galanthus woronowii


Galanthus woronowii

Galanthus woronowii werd in 1935 door een Russische botanicus gevonden. De naam is afkomstig van een Georgische plantenverzamelaar, genaamd Woronow. Oorspronkelijk komt dit plantje uit Georgië, Rusland en Turkije en hoewel ze zich goed vermeerdert, wordt ze uit bepaalde landen in grote aantallen uit het wild gehaald om aan de vraag te kunnen voldoen. Galanthus woronowii lijkt op de Galanthus ikarae. De eerstgenoemde heeft echter (licht)groen blad en is de groene vlek op de bloem minder dan de helft van het binnenste bloemblad. De ikarae heeft donkergroen blad en beslaat de groene vlek van de bloem minimaal de helft van het binnenste bloemblad.


Winterakoniet – Eranthis hyemalis

Al gedurende de winter steekt de winterakoniet haar kopje op en als de zon schijnt, ontvouwt ze haar glanzend gele bloempjes. Oorspronkelijk komt ze uit de Zuid-Europese bergstreken en groeit ze daar in loofbossen. In Nederland wordt ze sinds de 17e eeuw vermeld. Bij ons is ze oorspronkelijk aangeplant op landgoederen en in kloostertuinen. Eranthus hyemalis komt uit het Grieks: er (voorjaar), anthos (bloem) en hyemalis (in de winter bloeiend).


linksboven/rechtsonder: winterakoniet
linksonder en rechts: diverse krokus-cultivars.

Krokus


Op Elswout komen verschillende krokussoorten voor. Hier afgebeeld staat een cultivar van de bonte krokus (Crocus vernus) en een gecultiveerde gele krokus.